Các công ty và tập đoàn thành công trên thế giới đang dần chuyển từ việc tối đa hóa lợi nhuận ngắn hạn theo Lý thuyết Cổ đông, sang tối đa hóa tổng giá trị dài hạn cho xã hội theo một quan điểm rộng lớn hơn, dựa trên Lý thuyết Các Bên Liên Quan. Điểm nhấn của các doanh nghiệp này chính là tạo ra giá trị bền vững và lâu dài. Điều này được minh chứng qua thực tế rằng vào năm 2019, 84% giá trị của các công ty thuộc chỉ số S&P 500 đến từ các tài sản vô hình như danh tiếng, văn hóa doanh nghiệp và sự trung thành của khách hàng. Ngày càng có nhiều kỳ vọng từ cộng đồng rằng các tập đoàn không chỉ thúc đẩy thị trường tài chính mà còn đóng góp vào sự thịnh vượng chung của xã hội và môi trường.
Các chỉ tiêu ESG bao gồm chỉ tiêu môi trường (Environmental), chỉ tiêu xã hội (Social) và chỉ tiêu quản trị (Governance)
Ban đầu, khái niệm giá trị cổ đông chỉ tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn. Tuy nhiên, hiện nay khái niệm này đã mở rộng sang việc đảm bảo hành động có trách nhiệm và bền vững nhằm duy trì vị thế trong nền kinh tế lâu dài. Việc bảo tồn giá trị dài hạn và tính bền vững ngày càng được ưu tiên. Mô hình Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG) là một công cụ đo lường hiệu suất bền vững, cho thấy không có sự đánh đổi giữa lợi nhuận ngắn hạn và giá trị dài hạn. Các công ty có tính bền vững cao không chỉ hiệu quả hơn về mặt môi trường và xã hội mà còn mang lại lợi nhuận cao hơn cho cổ đông, điều này khẳng định rằng “làm điều tốt cũng đem lại lợi ích.”
Nghiên cứu của Friede và cộng sự tại Đại học Hamburg về mối quan hệ giữa các tiêu chí ESG và hiệu quả tài chính của doanh nghiệp xác nhận rằng khoảng 90% trong số 2200 bài báo học thuật cho thấy một mối quan hệ không tiêu cực giữa ESG và hiệu suất tài chính. Các yếu tố khác như tăng trưởng dài hạn và danh tiếng cũng được cải thiện bởi hiệu suất ESG cao hơn. Điều này chứng tỏ rằng ESG không chỉ liên quan đến các tiêu chí xác định giá trị dài hạn của cổ đông mà còn là cách các công ty có thể tạo ra giá trị cho tất cả các bên liên quan, bao gồm cả lợi tức tài chính mà cổ đông mong muốn.
90% trong số 2200 bài báo học thuật không tìm thấy mối quan hệ tiêu cực giữa ESG và hiệu suất tài chính (Nguồn: Friede và cộng sự)
Kết quả nghiên cứu của Friede và cộng sự tại Đại học Hamburg cũng cho thấy hiệu suất ESG cao chủ yếu ảnh hưởng đến các yếu tố tài chính của công ty. Cụ thể, hiệu suất tài chính cải thiện, bao gồm lợi nhuận ròng và tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, cùng với hiệu suất cổ phiếu, trực tiếp tăng giá trị cổ đông. Các công ty có tính bền vững cao cũng thể hiện sự giảm rủi ro, như giảm biến động cổ phiếu, rủi ro tín dụng và kinh doanh, từ đó cho phép nhà đầu tư gán giá trị cao hơn dựa trên sự cân nhắc rủi ro-lợi nhuận.
Bên cạnh các yếu tố tài chính, hiệu suất ESG tốt còn giúp nâng cao danh tiếng và hình ảnh công chúng của công ty, thu hút và giữ chân nhân viên, cũng như tăng lòng trung thành của khách hàng. Những yếu tố phi tài chính này cung cấp lợi thế cạnh tranh, dẫn đến tăng trưởng doanh số và giảm chi phí nhân viên, qua đó gia tăng giá trị công ty trong dài hạn.
Các yếu tố khác ở cấp độ công ty như chất lượng hoạt động, quản lý và quản lý vốn cũng đóng góp vào việc tạo ra giá trị. Mặc dù danh tiếng và quản lý không trực tiếp chuyển thành giá trị công ty cao hơn, nhưng những yếu tố này giúp cải thiện sự tin tưởng của nhà đầu tư. Ngược lại, quản lý vốn có tác động trực tiếp đến giá trị công ty bằng cách giảm chi phí vốn chủ sở hữu và nợ, thu hút vốn bổ sung dễ dàng hơn, và do đó, tăng giá trị thị trường và giá trị cổ đông dài hạn.
Sự minh bạch trong công bố thông tin công ty có liên quan mật thiết đến sự tham gia của các bên liên quan và yếu tố tin tưởng. Các bên liên quan, bao gồm các chủ sở hữu tài chính, đánh giá tích cực việc công bố thông tin vì nó giúp giảm rủi ro và sự không chắc chắn liên quan đến hiệu suất và sự cố tiềm ẩn. Các công ty với hiệu suất ESG cao thường thể hiện định hướng lâu dài hơn và có cách tiếp cận chiến lược hơn trong quyết định, dẫn đến triển vọng tăng trưởng cao hơn. Dù những yếu tố này không tác động ngay lập tức đến giá trị công ty trong ngắn hạn, chúng đóng góp đáng kể vào sự bền vững của giá trị cổ đông.
Kết quả phân tích cho thấy có hai loại ảnh hưởng chính: thứ nhất là các yếu tố trực tiếp như hiệu suất tài chính cao hơn và giảm rủi ro, có ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị công ty và giá trị tài chính dài hạn cho cổ đông; thứ hai là các yếu tố điều chỉnh, không trực tiếp đóng góp vào giá trị công ty nhưng có ảnh hưởng gián tiếp thông qua kết quả phi tài chính.
Phân tích nội dung các tuyên bố sứ mệnh của các công ty ở khu vực Trung và Đông Âu (CEE) cho thấy sự tập trung chủ yếu vào các yếu tố liên quan đến tính bền vững như trách nhiệm, đổi mới, môi trường, định hướng dài hạn và cộng đồng, với hơn 90% công ty đề cập đến các chủ đề này. Sự ưu tiên thứ hai cao nhất là người tiêu dùng, với hơn một nửa số công ty nhấn mạnh đến khách hàng. Các tham chiếu đến các bên liên quan nhiều hơn so với cổ đông, và cam kết với cổ đông và hiệu suất tài chính được đề cập ít hơn. Phân tích cho thấy rằng ba danh mục chính—tính bền vững, người tiêu dùng, và các bên liên quan—đại diện cho các khía cạnh phi tài chính quan trọng trong phát triển bền vững của công ty, phản ánh các yếu tố ESG rộng hơn.
Bằng cách duy trì danh tiếng tốt và nuôi dưỡng các mối quan hệ tích cực hơn với các bên liên quan chính như nhân viên, khách hàng và cộng đồng, các công ty gia tăng giá trị cổ đông thông qua việc phát triển giá trị tài sản vô hình.
Viet Research biên dịch từ nghiên cứu về Doanh nghiệp tạo giá trị của Ilze Zumente và Jūlija Bistrova
|
Lần đầu tiên tại Việt Nam, Chương trình nghiên cứu toàn quốc về Top 500 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2024 – Value500 được nghiên cứu và công bố bởi Viet Research và Báo Đầu tư để xác định và công bố các doanh nghiệp tạo giá trị trụ cột của nền kinh tế Việt Nam, dựa trên việc nghiên cứu, đánh giá các nhóm chỉ tiêu đối với từng doanh nghiệp. Đây là cộng đồng doanh nghiệp lớn có tầm ảnh hưởng, đã đạt được những thành công trong phát triển, không chỉ là những người dẫn đầu về doanh thu, lợi nhuận, đóng góp ngân sách, mà còn là những người tiên phong trong việc định hình xu hướng phát triển bền vững, đổi mới sáng tạo, tạo việc làm và phát triển nguồn nhân lực cho xã hội, qua đó giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, đem lại giá trị cho cổ đông, các bên liên quan và toàn xã hội. Việc nghiên cứu, đánh giá và vinh danh các công ty này không chỉ là một sự công nhận xứng đáng cho những nỗ lực của doanh nghiệp mà còn là nguồn cảm hứng cho các doanh nghiệp khác cùng hướng tới mục tiêu phát triển dài hạn, bền vững và tạo dựng giá trị cho xã hội. Được vinh danh trong Value500 chứng tỏ doanh nghiệp không chỉ tập trung vào lợi nhuận mà còn chú trọng đến việc tạo ra giá trị lâu dài cho cổ đông, khách hàng, nhân viên và cộng đồng. Giá trị này bao gồm cả các yếu tố tài chính và phi tài chính như sự hài lòng của khách hàng, phúc lợi nhân viên, trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường. Những giá trị này giúp tạo nên một thương hiệu uy tín và bền vững, thu hút được lòng tin và sự ủng hộ từ nhiều phía. |